Bademcik ve Geniz Eti

Solunum ve sindirim sistemimizin başlangıcında vücuda girişi esnasında mikroplarla  savaşmak için yeralan Waldeyer halkası isimli lenfoid doku topluluğu vardır. Burnumuzun gerisinde, burun ile boğaz arasına yerleşmiş olanları Genizeti ( Adenoid); ağzımızı açtığımız zaman boğazımızda her iki yanda, dilimizin arkasında ve üstünde yerleşmiş olanlar ise bademcik ( Tonsil) olarak isimlendirilirler.  

Genizeti ve bademcik hastalıkları genellikle çocukluk çağı hastalıklarıdır. Bademcikler ve genizeti hayatın ilk yılında küçüktürler. Zamanla enfeksiyonlara bağlı olarak büyürler. Genizeti her çocukta bulunur ancak ergenlikle birlikte küçülmeye başlar. Bademcikler ise 4-10 yaş arasında daha aktiftirler. Ancak erişkin yaşta da bademciklerle ilgili sorunlar olabilir.

Genizetine bağlı ne gibi şikayetler olabilir?

Unutulmamalıdır ki bütün çocuklarda genizeti vardır. Ancak normalden büyük olması yada sık genizeti iltihaplanmasının olması aşağıdaki  belirtilere  neden olur.

• Uzun süreli burun tıkanıklığı, burun akıntısı

• Sürekli ağızdan nefes alma

• Her gece ağız açık uyuma

• Genizden konuşma

• Horlama

• Uykuda nefesini tutma ( uyku apnesi)

• Gündüz uyuklama

Eğer çocuğunuzda bu şikayetler  varsa mutlaka bir KBB hekimi tarafından değerlendirilmesi gerekir.

Genizeti ameliyatı ne zaman yapılmalı?

Genizetine bağlı şikayetler öncelikle ilaç tedavisiyle düzeltilmeye çalışılır. Bazı durumlarda hasta takip altına alınır. Ancak aşağıdaki şikayetler düzelmiyorsa doktorunuz ameliyata karar verir.

• Genizeti büyümesi yada sık iltihaplanmasına bağlı  sık tekrarlayan yada kronikleşmiş kulak enfeksiyonları olması

• Tekrarlayan genizeti iltihabı

• Genizeti büyüklüğüne bağlı sürekli ağız açık uyuma ve horlama

• Uyku apnesinin varlığı 

Doktorunuz ameliyata karar verdiyse vakit kaybetmeye ve beklemeye gerek yoktur. Halk arasında ‘ yaşı biraz büyüsün o zaman ameliyat olur’ gibi yanlış bir düşünce vardır. Oysa bu ameliyat zaten genizetinin  çocuğa küçük yaşta verdiği zararlar nedeniyle yapılmaktadır. 3 yaş en uygun yaştır. Daha sonraki yaşlarda şikayetler başlamışsa yada geç kalınmışsa da vakit kaybetmeden ameliyat yapılmalıdır.

Bademcik iltihabı nedir?

Bademcik iltihabı çoğunlukla virüslerle olur. Bol su ve sıvı gıda alımı, ateş düşürücüler ve istirahat yeterli olmaktadır. Bakterilere bağlı olanı ise en çok beta olarak bilinen mikrop nedeniyle olmaktadır. Doktorunuz tedavi öncesinde boğaz kültürü isteyebilir. Genellikle beta ya da diğer bakterilere bağlı bademcik iltihabında antibiotik tedavisi yeterli olmaktadır. Ancak bilinmesi gereken bir nokta, antibiotik tedavisinin bademcik iltihabına bağlı enfeksiyon döneminde yada uzun dönemde gelişebilecek komplikasyonları engellemek amacıyla verildiğidir. Bu nedenle iyi hissetmeye başlayınca  tedaviyi yarıda kesmemek gerekir. Doktorunuzun önerdiği sürece ilaç kullanımınıza devam ediniz.

Bademciklere bağlı ne gibi şikayetler olabilir?

Bademcik iltihabı aşağıdaki belirtilere neden olur.

• Boğaz ağrısı

• Yutma güçlüğü

• Yüksek ateş

• Halsizlik

• Ağız kokusu

• Bademcikler kızarık ve şişmiş olarak görülür. Bazen üzerleri beyaz beyaz olmuş olarak görülür.

Bademciklerin aşırı derecede büyümesi ve bazen  birbirine deymesi ( öpüşen bademcik= kissing tonsil) aşağıdaki belirtilere neden olur.

• Her gece ağız açık uyuma ve horlama

• Uykuda nefesini tutma

• Gündüz uyuklama

• Sürekli yemek yemede zorluk

Eğer çocuğunuzda bu şikayetler  varsa  mutlaka bir KBB hekimi tarafından değerlendirilmesi gerekir.

Bademcik ameliyatı ne zaman yapılmalıdır?

Halk arasındaki inanışın aksine bademcik ameliyatı  bağışıklık sistemini etkilemez.  Elbette her ameliyatın riskleri vardır. Bu nedenle gereksiz yere ameliyat yapılmamalıdır. Aşağıda belirtilen durumlarda cerrahiye karar verilir.

• Uyku apnesinin varlığı

• Nefes almayı yada yemek yemeyi engelleyecek kadar büyük bademcikler

• Kötü huylu tümör  şüphesinde

• Bademciklerden kanama olması

• Sürekli olan kötü ağız kokusu

• Bademcik etrafında  abseleşme

• Bir yılda 7 den fazla bademcik iltihabı olması

• Ardışık 2 yıl içerisinde her yıl 5 veya daha fazla bademcik iltihabı

• Bademcik iltihabına bağlı olarak çocuk okulundan 15 günden fazla geri kalıyorsa

Görüldüğü gibi ailenin doktora vereceği bilgiler çok önemlidir. Bademcik ameliyatına karar verilirken bu nedenle aile ve doktorun birlikte karar vermesi gerekmektedir.

Genizeti ve bademcik ameliyatı nasıl yapılır? 

Genizeti ve bademcik ameliyatı genel anestezi altında yapılmaktadır. Bu nedenle ameliyat öncesi anestezi uzmanı tarafından hasta fizik muayene ve çeşitli tetkiklerle  değerlendirilir ve genel anestezi ve riskleri hakkında aile yada hasta bilgilendirilir.  Genizeti ve bademcikler ağız içinden alınır. Ciltte bir kesiye gerek yoktur. Ameliyat sonrasında doktorunuz nasıl beslenilmesi gerektiği hakkında size bilgi verecektir. Bademcik ameliyatları sonrasında bademciklerin olması gereken yerde beyaz renkli zarlar oluşur. Bunlar normal iyileşmeyi gösterir. Ameliyat sonrasında doktorunuz hastanın durumuna göre ya aynı gün içerisinde yada ertesi gün hastayı, kontrollerini yaptıktan sonra taburcu eder. Bazı durumlarda daha uzun süre takip etmek isteyebilir.

Taburculuk sonrası   ağızdan sürekli kan gelmesi, genel durumda bozukluk, yüksek ateş olması durumunda doktorunuza acilen başvurunuz.

Konu ile ilgili videomuz: